چهل حدیث مسجد و آداب، و فضایل حضور و عبادت و گرامیداشت آن

مطالعه احادیث در ادامه مطالب....

هر کس به طرف مسجد برود

1. قال الامام الصادق - علیه السلام - : مَنْ مَشی اِلَی الْمَسْجِدِ، لَمْ یَضَعْ رِجْلَهُ عَلی رَطْبٍ وَ لا یابِسٍ اِلاّ سَبَّحَتْ لَهُ الْاَرْضُ.

«بحار الانوار، ج 84، ص 13»

امام صادق - علیه السلام - فرمود: هر کس به طرف مسجد برود، پایش را بر هیچ تر و خشکی نمی گذارد، مگر اینکه زمین برای او تسبیح می گوید.



نشستن و نفس کشیدن در مسجد

2. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : یا اَباذَرَ اِنَّ اللهَ تَعالی یُعْطیکَ ما دُمْتَ جالِساً فِی الْمَسْجِدِ بِکُلِّ نَفَسٍ تَنَفَّسَ فیه دَرَجَةً فِی الْجَنَّةِ.

«بحار الانوار، ج 83، ص 370»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: ای ابوذر! تا زمانی که در مسجد نشسته ای، خداوند برای هر نفسی که می کشی، درجه ای از بهشت برایت پاداش می دهد.


بهترین و بدترین نقطه زمین!!!!

 قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : شَرُّ بِقاعِ الْاَرضِ اَلْاَسْواقُ وَ خَیْرُ الْبِقاعِ اَلْمَساجِدُ وَ اَحْبَّهُمْ اِلَی اللهِ اَوَّلُهُمْ دُخُولاً و آخِرُهُمْ خُروجاً مِنْها.

«وسائل الشیعه، ج 3، ص 553»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: بدترین جاهای زمین، بازار و بهترین مکان های آن، مساجد است و محبوب ترین افراد نزد خداوند کسی است که زودتر از همه به مسجد وارد شود و دیرتر از همه از آن خارج شود.

مساجد بازار آخرت

4. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : اَلمَساجِدُ سُوقٌ مِنْ اَسْواقِ الآخِرَةِ، قِراها اَلْمَغْفِرَةُ وَ تُحْفَتُها الْجَنَّةُ.

«بحار الانوار، ج 84، ص 4»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: مساجد بازاری از بازارهای آخرت هستند که در آن بر سفره آمرزش می نشینند و با هدیه بهشتی بدرقه می شوند.



اهل مسجد، زوار خداوندند

5. قال الامام الحسن - علیه السلام - : اَهْلُ الْمَسْجِدِ زُوّارُ اللهِ وَ حقٌ عَلَی الْمَزُورِ اَلتُّحفَةُ لِزائِرِهِ.

«کلمة الامام الحسن، ص 41»

امام حسن - علیه السلام - فرمود: اهل مسجد زائران خدا هستند و بر زیارت شونده است که به زائرانش هدیه ای بدهد.

انس با قرآن و مسجد
6. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : مَنْ کانَ الْقُرآنُ حَدیثَهُ وَ الْمَسْجِدُ بَیْتَهُ بَنَی اللهُ لَهُ بَیتاً فی الْجَنَّةِ.

«وسائل الشیعه، ج 3، ص 481»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: هر کس که کلامش قرآن و خانه اش مسجد باشد، خداوند منزلی در بهشت برای او بنا می کند.



نحوه سلوک در دنیا و انس با مسجد؛ لطافت قلب
7. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : کُونُوا فِی الدُّنْیا اَضْیافاً وَ اتَّخِذُوا الْمَساجِدُ بُیُوتاً و عَوِّدُوا قُلُوبَکُمُ الرِّقَّةَ.

«بحار الانوار، ج 83، ص 351»

رسول اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: در دنیا میهمان باشید و مساجد را خانه خود قرار دهید و دل هایتان را به نرمی و ملایمت عادت دهید.



مساجد، مجالس پیامبران
8. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : اَلْمَساجِدُ مِجالِسُ الْاَنْبِیاء.

«مستدرک الوسائل، ج 3، ص 363»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: مساجد، مجالس پیامبران است.



مساجد، خانه پارسایان است
9. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : اِنَّ الْمَساجِدَ بُیُوتُ الْمُتَّقیِن وَ مَنْ کانَتِ الْمَساجِدُ بَیتَهُ فَقَدْ ضمنَ اللهُ لَهُ بِالرَّوحِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْجَوازِ عَلَی الصّراطِ.

«مستدرک الوسائل، ج 3، ص 362»

رسول اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: مساجد، خانه پارسایان است و هر کس خانه اش مسجد باشد، خداوند ضمانت کرده برای او رحمت و شادی را و اجازه عبور از صراط (به سوی بهشت) را به او خواهد داد.



شب به سوی مساجد
10. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : بَشِّرِ الْمَشَائینَ اِلَی الْمَساجِدِ فی ظُلَمِ اللَّیْلِ بِنُورٍ ساطِعٍ یَوْمَ الْقِیامَةِ.

«مستدرک الوسائل، ج 3، ص 363»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: آنان که در ظلمت شب به سوی مساجد می روند، مژده باد به نوری که (از چهره شان) در روز قیامت می درخشد.



ورود به مسجد ، با آرامش
11. قال الامام علی - علیه السلام - : مَنْ اَرَادَ دُخُولَ الْمَسْجِدِ فَلْیَدَخُلْ عَلی سُکُونٍ وَ وَقارٍ فَاِنَّ الْمَساجِدَ بُیُوتُ اللهِ وَ اَحَبُّ الْبقاع اِلَیْه.

«من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 170»

امام علی - علیه السلام - فرمود: هر کس می خواهد به مسجد داخل گردد، با آرامش و طمأنینه وارد شود، چون مساجد خانه های خدا و محبوب ترین محل ها در نظر اوست.



روش وارد شدن به مسجد
12. قال الامام الباقر - علیه السلام - : اَلْفَضْلُ فی دُخُولِ المَسْجِدِ، اَنْ تَبْدَأ بِرِجْلِکَ الْیُمْنی اِذا دَخَلْتَ وَ بِالْیُسْری اِذا خَرجْتَ.

«وسائل الشیعه، ج 3، ص 517»

امام باقر - علیه السلام - فرمود: بهتر آن است که هنگام ورود به مسجد، ابتدا پای راست را بگذاری، و هنگام خروج ابتدا پای چپ را بگذاری.



آداب حضور در مسجد
13. قال الامام الصادق - علیه السلام - : اِذا دَخَلْتَ الْمَسْجِدَ فَاحْمَدِ اللهَ وَ اثْنِ عَلَیْهِ وَ صَلِّ عَلَی النَّبِیِّ - صلی الله علیه و آله –

«وسائل الشیعه، ج 3، ص 516»

امام صادق - علیه السلام - فرمود: هر گاه داخل مسجد شدی، حمد و سپاس خدای را بگو و بر پیامبر - صلی الله علیه و آله - درود بفرست.


آداب ورود به مسجد
14. قالت فاطمة الزهراء - سلام الله علیها - : اِنَّ النَّبِیِّ - صلی الله علیه و آله - کانَ اِذا دَخَلَ الْمَسْجِدَ یَقولُ: بِسْمِ اللهِ اللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ فَاغْفِرْ ذُنُوبی وَ افْتَحْ اَبْوابَ رَحْمَتِکَ.

«بحار الانوار، ج 84، ص 23»

حضرت فاطمه زهرا - سلام الله علیها - فرمود: هنگامی که پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - وارد مسجد می شد، می گفت: به نام خدا، درود خدا بر محمد و آل محمد، خدایا مرا بیامرز و گناهانم را ببخشا و درهای رحمتت را به رویم بگشا.



مسجد و حضور با طهارت
15. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : لا تَدْخُلِ الْمَساجِدَ اِلّا بِالطَّهارَةِ.

«مستدرک الوسائل، ج 3، ص 388»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: داخل مساجد مشو مگر با طهارت.



پاداش منتظر نماز بعد ماندن در مسجد
16. قال الامام الصادق - علیه السلام - : مَنْ اَقامَ فی مَسْجِدٍ بَعْدَ صَلاتِهِ انْتِظاراً لِلصَّلاةِ، فَهُوَ ضَیْفُ اللهِ و حَقٌّ عَلَی اللهِ اَنْ یُکْرِمَ ضَیْفَهُ.

«بحار الانوار، ج 84، ص 3»

امام صادق - علیه السلام - فرمود: هر کس در مسجد پس از نمازش، در انتظار نماز دیگر بماند، میهمان خداست و برخداست که میهمانش را گرامی دارد.



مسجد راه عبور و مرور نیست!!!
17. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : لا تَجْعَلُوا الْمَساجِدَ طُرُقاً حتَّی تُصَلُّوا فِیها رَکْعَتَینِ.

«وسائل الشیعه، ج 3، ص 553»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: مساجد را گذرگاه قرار ندهید، مگر آن که هنگام عبور، دو رکعت نماز بخوانید.



ترک مسجد بعد از شنیدن اذان!!!نشانه نفاق است
18. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : مَنْ سَمِعَ النِّداءَ فِی الْمَسْجِدِ فَخَرَجَ مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ فَهُوَ مَنافِقٌ اِلّا اَنْ یُریدَ الرُّجُوعَ إلَیْهِ.

«وسائل الشیعه، ج 3، ص 513»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: هر کس در مسجد ندای نماز را بشنود و بدون علت خارج شود، منافق است مگر این که قصد برگشت (و خواندن نماز را) داشته باشد.



مسئولیت همسایه مسجد!!!!
19. قال الامام علی - علیه السلام - : ... لَیَحْضُرَنَّ مَعَنَا صَلاتَنا جَماعَةً أوْ لَتَحَوَّلِنَّ عَنّا وَ لا یُجاورُنا وَ لا نُجاورُهُم.

«وسائل الشیعه، ج 3، ص 479»

امام علی - علیه السلام - (در جواب عده ای که به حضرت گفتند: عده ای از همسایگان مسجد در نماز جماعت حاضر نمی شوند)، فرمود: باید در نماز جماعت ما حضور یابند، یا این که از ما دوری گزینند و همسایه ما نشوند و ما هم همسایه آن ها نباشیم.



حریم مسجد و همسایگی آن
20. قال الامام علی - علیه السلام - : حَریمُ الْمَسْجِدِ اَرْبَعُونَ ذِراعاً وَ الْجَوارُ اَرْبَعُونَ داراً مِنْ اَرْبَعَةِ جَوانِبِها.

«وسائل الشیعه، ج 3، ص 484»

امام علی - علیه السلام - فرمود: حریم مسجد، چهل ذرع و همسایه آن، چهل خانه از چهار طرف است.



رعایت قبله در مسجد
21. قال الامام علی - علیه السلام - : مِنَ السُّنَّةِ اِذا جَلَسْتَ فِی الْمَسْجِدِ اَنْ تَسْتَقْبِلَ الْقِبْلَةَ.

«بحار الانوار، ج 83، ص 380»

امام علی - علیه السلام - فرمود: در مسجد نشستن رو به قبله از سنّت (و مستحب) است.



مقام اهل مسجد؛ زائر خدا
22. قال الامام الحسن - علیه السلام - : اَهْلُ الْمَسْجِدِ زُوّارُ اللهِ وَ حقٌ عَلَی الْمَزُورِ اَلتُّحفَةُ لِزائِرِهِ.

«کلمة الامام الحسن، ص 41»

امام حسن - علیه السلام - فرمود: اهل مسجد زائران خدا هستند و بر زیارت شونده است که به زائرانش هدیه ای بدهد.



ورود با نظافت کفش به مسجد
23. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : تَعاهَدُوا نِعالَکُم عِنْدَ اَبْوابِ الْمَسْجِدِ.

«وسائل الشیعه، ج 3، ص 504»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: در پیش درب مسجد، کفشهایتان را (نسبت به آلودگی) بررسی کنید.



پاداش تمیز کردن مسجد
24. قال الامام الرِّضا - علیه السلام - : اِنَّ الجنَّةَ وَ الْحُورَ لَتَشْتاقُ اِلی مَنْ یکْسِحُ الْمَسْجِدَ أو یَأخُذُ مِنْهُ الْقَذی.

«مستدرک الوسائل، ج 3، ص 385»

امام رضا - علیه السلام - فرمود: بهشت و حوریان بهشتی مشتاق کسی هستند که مسجد را تمیز کند یا آلودگی های آن را بگیرد.



سه شاکی در قیامت؛ مسجد، عالم، قرآن!!!!
25. قال الامام الصادق - علیه السلام - : ثَلاثَةٌ یَشْکُونَ اِلَی اللهِ عزَّ و جَلَّ: مَسْجِدٌ خَرابٌ لا یُصلّی فیهِ اَهْلُهُ وَ عالِمٌ بَیْنَ جُهّالٍ، وَ مُصْحَفٌ مُعَلَّقٌ قَدْ وَقَعَ عَلَیْهِ الْغُبارُ لا یُقْرَأُ فیه.

«وسائل الشیعه، ج 3، ص 484»

امام صادق - علیه السلام - فرمود: سه چیز به خدا شکایت می کنند: مسجد خرابی که اهلش در آن نماز نخوانند، دانشمندی که بین نادانان است، قرآن رها شده که غبار بر آن نشسته و خوانده نمی شود.



تعظیم مسجد؛ خشنودی خدا
26. قال الامام علی - علیه السلام - : مَنْ وَقَرَ مَسْجِداً، لَقَی اللهُ یَوْمَ یَلْقاهُ ضاحِکاً مُسْتَبْشِراً وَ اَعْطاهُ اللهُ کِتابَهُ بِیَمینِهِ.

«بحار الانوار، ج 84، ص 16»

امام علی - علیه السلام - فرمود: هر کس حرمت مسجد را حفظ کند، خدا را در روز قیامت با چهره ای خندان و شادمان ملاقات می کند و نامه اش را به دست راستش می دهد.



مساجد، خانه های خداوند در زمین
27. قال الامام الصادق - علیه السلام - : اِنَّما اُمِرَ لِتَعْظیمِ الْمَساجِدِ لِأنَّها بُیُوتُ اللهِ فِی الْارْضِ.

«وسائل الشیعه، ج 3، ص 556»

امام صادق - علیه السلام - فرمود: امر به تعظیم مساجد به خاطر این است که مساجد خانه های خدا در روی زمین است.



روشن کردن چراغ مسجد
28. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : مَنْ اَسْرَجَ فی مَسْجِدٍ مِنْ مَساجِدِ اللهِ سِراجاً، لمْ تَزَلِ الْمَلائِکَةُ وَ حَمَلَةُ الْعَرْشِ یَسْتَغْفِرونَ لَهُ مادامَ فی ذلکَ الْمَسْجِدِ ضوْءٌ مِنَ السِّراجِ.     من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 169»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: هر کس در مسجدی از مساجد خدا چراغی روشن بیافروزد، تا زمانی که روشنایی از چراغ در آن مسجد است، فرشتگان و حاملان عرش برایش استغفار می کنند.



نورانی کردن مسجد، نورانیت قبر
29. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : مَنْ اَحَبَّ اَنْ لا یٌظْلَمَ لَحَدُهُ فَلْیُنَوِّرِ الْمَساجِدَ.   «مستدرک الوسائل، ج 3، ص 386»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: هر کس دوست دارد قبرش تاریک نباشد، مساجد را نورانی کند.



بوی بد دهان و نرفتن به مسجد
30. قال الامام علی - علیه السلام - : مَنْ اَکَلَ شَیْئاً مِنَ الْمُؤْذِیاتِ ریحُها فَلا یَقْرُبَنَّ الْمَسْجِدَ.

«وسائل الشیعه، ج 3، ص 502»

امام علی - علیه السلام - فرمود: هر کسی چیزی خورده است که بوی آن مردم را می آزارد، به مسجد نزدیک نشود.



سخن ناروا در مسجد
31. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : لَحَدیثُ الْبَغْیِ فِی الْمَسْجِدِ، یَأکُلُ الْحَسَناتِ کَما تَأکُلُ الْبَهیمَةُ الْحَشیشَ.

«مستدرک الوسائل، ج 3، ص 371»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: سخن ناروا در مسجد، حسنات و خوبی های انسان را می خورد آن گونه که چارپایان، علف ها را می خورند.



نجات اهل مسجد، از بلاها و مشکلات
32. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : اِذا نَزَلَتِ الْعاهاتُ وَ الْآفاتُ عُوفی اَهْلُ الْمَساجِدِ.

«مستدرک الوسائل، ج 3، ص 356»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: وقتی مشکلات و بلاها نازل می شود، اهل مسجد نجات می یابند.


مهمترین کار در مسجد
33. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : یا اَباذَرِّ کُلُّ جُلُوسٍ فِی الْمَسْجِدِ لغوٌ اِلّا ثلاثةً: قَراءةٌ مُصَلٍ أوْ ذاکِرُ الله تَعالی اَوْ سائلٌ عنْ عِلْمٍ.

«بحار الانوار، ج 83، ص 370»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: ای ابوذر! در مسجد هر نشستنی به جز برای سه چیز، بیهوده است: نماز خواندن، ذکر خدا گفتن، سوال (و بحث) علمی.


نشستن در مسجد به انتظار نماز

34. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : اَلْجُلُوسُ فِی الْمَسْجِدِ لِإنْتِظارِ الصَّلاةِ عِبادَةٌ ما لَمْ یُحْدِثْ. قیلَ یا رسولَ الله وَ مَا الْحَدَثُ؟ قالَ: اَلْاِغْتِیابُ.

«بحار الانوار، ج 83، ص 384»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: نشستن در مسجد، در انتظار نماز تا زمانی که حدثی از او صادر نشود، عبادت است. بعضی از اصحاب گفتند: ای رسول خدا حَدَث چیست؟ پیامبر فرمود: غیبت کردن.



ساخت مسجد، خانه بهشت
35. قال الامام الصادق - علیه السلام - : مَنْ بَنی مَسْجِداً بَنَی اللهُ لَهُ بَیْتاً فیِ الْجَنَّةِ.

«وسائل الشیعه، ج 3، ص 485»

امام صادق - علیه السلام - فرمود: هر کس مسجدی بسازد، خداوند خانه ای در بهشت بهشت برای او می سازد.



نماز همسایه مسجد ، فقط در مسجد
36. قال النَّبی - صلی الله علیه و آله - : لا صَلاةَ لِجارِ الْمَسْجِدِ اِلّا فِی الْمَسْجِدِ.

«وسائل الشیعه، ج 3، ص 478»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: برای همسایه مسجد نماز نیست، مگر این که در مسجد نماز بخواند.



آنچه نباید در مساجد انجام شود
37. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : جَنِّبُوا مَساجِدَکُمْ مَجانِینَکُم وَ رَفْعَ اَصْواتِکُم وَ شِراءِکَمْ و بَیْعَکُمْ و الضّالَّةَ وَ الْحُدودَ و الْاَحکام.

«من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 169»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: مساجد خود را از دیوانگان، صدای بلند، خرید و فروش، اعلام پیدا کردن اشیای گم شده و اجرای حدود و احکام قضایی دور نگه دارید.



خندیدن در مسجد؛ تاریکی قبر
38. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : اَلضِّحْکُ فِی الْمَسْجِدِ ظُلْمَةٌ فِی الْقَبْرِ.

«کنزالعمال، ج 7، ص 668»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: خندیدن در مسجد، سبب تاریکی قبر می شود.



مسجد و جنب و حائض
39. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : اِنَّ الْمَسْجِدَ لایَحِلُّ لِجُنُبٍ وِ لا حائِضٍ.

«کنزالعمال، ج 7، ص 668»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: ورود به مسجد برای افراد جُنُب و حائض، جایز نیست.



عدم ممانعت از حضور زن در مسجد
40. قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : اِذا اسْتَأذَنَتْ اِمْرَءَة‍ُ اَحَدِکُمْ اِلَی الْمَسْجِدِ فَلا یَمْنَعْها.

«سنن نسائی، ج 2، ص 42»

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمود: اگر همسرتان اجازه رفتن به مسجد خواست، مانع نشوید.